Przed rozpoczęciem leczenia stomatologicznego niezwykle ważne jest przeprowadzenie profesjonalnej i szczegółowej diagnostyki, która pomoże w odpowiednim wyborze metod leczenia.
Podczas pierwszego etapu sprawne oko stomatologa ocenia zmiany próchnicowe, ich stadium oraz położenie powierzchniowe. Niezwykle trudno rozpoznać zmiany próchnicowe w ich początkowym stadium oraz te, które umiejscowione są na powierzchniach stycznych zębów i w głębokich bruzdach zębów tylnych. Najczęściej diagnozuje się próchnicę już w stadium rozwiniętym i nieodwracalnym, przez co konieczne jest wdrożenie leczenia zachowawczego.
Warto podkreślić, że lekarz stomatolog podczas oceniania stanu jamy ustnej nie tylko rozpoznaje ogniska próchnicowe. Zwraca również uwagę na stan błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł i przyzębia, szuka niepokojących zmian, które mogą być ogniskiem nowotworowym. Dodatkowo sprawdza stan węzłów chłonnych, gdyż często toczące się stany zapalne zębów objawiają się zmianami w ich anatomii.
Drugi etap diagnozowania wszelkich niepokojących zmian w jamie ustnej to badanie radiologiczne. Stosuje się je w celu zobrazowania pojedynczego zęba, kości twarzoczaszki, tkanek kostnych szczęki i żuchwy.
Dentysta może zlecić je w rozmaitych celach. Najważniejszym z nich jest diagnostyka, czyli ustalenie powodu problemu, z którym zgłasza się do lekarza pacjent. Może to być np. ból zęba lub przebarwienia korony.
Dzięki diagnostyce obrazowej można także szczegółowo przeanalizować układ zębów, zmiany patologiczne (torbiele, ziarniniaki, nowotwory), jak również wykryć próchnicę na powierzchniach stycznych zębów. Równie często RTG zębów wykonuje się w celach kontrolnych – ma wówczas ocenić skuteczność wprowadzonego leczenia lub przeprowadzonego zabiegu, a także pomóc lekarzowi zdecydować o kolejnych etapach terapii. Zdjęcie rentgenowskie zębów jest również wskazane przed planowanym leczeniem protetycznym, a także w trakcie niektórych zabiegów, takich jak leczenie kanałowe czy usuwanie zęba.