Zarówno logopeda, jaki ortodonta zajmują się dbałością o zdrowe, prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej. Współpraca obu specjalistów pozwala na kompleksową diagnozę i leczenie/terapię pacjenta. Wady anatomiczne w obrębie narządu żucia mogą być przyczyną m.in. trudności w wymowie głosek, nieprawidłowego rozwoju sprawności aparatu żucia czy problemów z oddychaniem. Wspólnie ustalony plan oddziaływań pozwoli na poprawę funkcjonowania i estetyki jamy ustnej oraz skuteczną korekcję zaburzeń mowy.
Najczęściej spotykane wady zgryzu w gabinecie logopedy i ortodonty
Wady zgryzu polegają na niewłaściwym ustawieniu zębów lub ich złym kształcie. Do najczęściej spotykanych należą:
Inne wady zgryzu, w tym stłoczenia, zgryz krzyżowy, głęboki czy przewieszony, również wpływają na możliwość zachowania prawidłowej pozycji spoczynkowej języka oraz jego pracę i powodują deformację wymowy części głosek.
Współpraca logopedy z ortodontą – przebieg
Współpraca między logopedą a ortodontą powinna zacząć się od diagnozy – logopedycznej i ortodontycznej – oraz wymiany informacji. Logopeda ocenia stan mowy pacjenta. Identyfikuje problemy z artykulacją, które mogą być związane z wadami zgryzu. Ortodonta przeprowadza badanie zgryzu i ustala, czy istnieją wady i mogą one wpływać na mowę. Decyduje o konieczności zastosowania aparatu ortodontycznego. Na podstawie wspólnych ustaleń specjaliści opracowują zindywidualizowany plan leczenia. Koordynacja oddziaływań zwiększa ich skuteczność.
W trakcie leczenia ortodontycznego pacjent regularnie odwiedza ortodontę, który monitoruje postępy i dokonuje niezbędnych korekt w ustawieniu aparatu. Jednocześnie pacjent pracuje z logopedą, wykonując ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni aparatu artykulacyjnego i poprawę artykulacji.
Nierzadko po korekcji zgryzu pacjent zaczyna mówić wyraźniej i poprawniej. Terapia logopedyczna powinna jednak trwać do momentu utrwalenia nowych prawidłowych nawyków artykulacyjnych i fizjologicznych. Powrót do wadliwych przyzwyczajeń, np. oddychania przez usta, nieprawidłowego sposobu połykania lub parafunkcji, może bowiem zniweczyć rezultaty leczenia ortodontycznego.
Korzyści ze współpracy logopedy z ortodontą
Zintegrowane podejście logopedy i ortodonty do pacjenta z pewnością przyśpiesza osiągnięcie oczekiwanych rezultatów. Jest niejednokrotnie konieczne, by terapia mogła zakończyć się sukcesem. Wady obserwowane w ramach diagnozy ortodontycznej i logopedycznej są najczęściej ze sobą powiązane – wzajemnie na siebie wpływają w ciągach przyczynowo-skutkowych. Jedynie holistyczne podejście do problemów pacjenta pozwoli uzyskać trwałe i zadowalające rezultaty oddziaływań leczniczych i terapeutycznych.
